KARİKATÜRÜMÜZÜN
KURUCU
İSİMLERİNDEN
CEMİL CEM'İ
ANIYORUZ...
Türk karikatürünün başlangıç aşaması sayılan yıllarda, karikatürümüzün öncü imzalarından biri olan 1882 doğumlu Cemil Cem, 1950 yılının 9 Nisan'ın da yani bundan 59 yıl önce, 68 yaşındayken bu dünyaya veda etmişti...
- Ne olmuş, deniz mi tutmuş?
- Hayır, güneş çarpmış!..
(Cemil Cem'in 1927 yılında, CEM dergisinde yayınlanmış karikatürü... Cihan Demirci'nin "MİZAH DERGİCİLİĞİMİZ 140 YAŞINDA" adlı görsel sunumundan alınmıştır... )
Geçen yıl bu tarihte MİZAHHABER'de CEMİL CEM'i anarken, onun Kadıköy'ün Moda semtinde yaşadığından, orada bulunan adını taşıyan sokakta kendisiyle ilgili en ufak bir bilgi bulunmadığından bahsetmiştik. Kadıköy Belediyesi, Karikatürcüler Derneğinin girişimiyle bu sokağa sahip çıkıp, bir plaket çakacak, adını da "Cem sokağı" değil "CEMİL CEM SOKAĞI" yapacaktı ama seçim karambolüne gidilen dönemde ne yazık ki henüz bu gerçekleşmedi. Seçimler nedeniyle hayatın durması üzerine Cemil Cem'le ilgili sokağa plaket çakılması, Cemil Cem hakkında bir söyleşi ve etkinlik gerçekleştirilmesi bundan sonraya kaldı. Şu sıralar sanata olan duyarllığından her vesileyle bahseden Kadıköy Belediye başkanı Selami Öztürk umarız bu girişimin sonuçlanması için gereken çabayı sarfeder...CEMİL CEM KİMDİR?
Türk karikatürünün kurucuları arasında kabul edilen ustalardan biridir Cemil Cem... Karikatürlerinde genellikle Türkiye'nin siyasal yaşamını konu almıştır. Cemil Cem 1882'de İstanbul' da doğdu. İstanbul'da hukuk öğrenimi gördü. Dışişlerinde görevli olarak Fransa'ya gitti. Bu sırada Paris'te Siyasal Bilgiler Okulu'nun derslerini izledi. 1908' de İstanbul'da yayımlanmaya başlayan Kalem dergisine karikatürler göndermeye başladı. Cem 1910 'da İstanbul'a döndü ve aynı yıl ünlü mizah dergisi Cem dergisini çıkarmaya başladı. Özellikle portre karikatürleri çizdi ve karikatürlerinde devlet adamlarının kişiliklerinin ve dış görünüşlerinin en belirgin yanlarını ustaca yansıttı. 1912'de, Balkan Savaşları'ndaki yenilginin ardından dergiyi kapatarak Avrupa'ya gitti. Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a döndü ve 1925'e değin Sanayi-i Nefise Mektebi'nde (bugün Mimar Sinan Üniversitesi) müdürlük yaptı. Cem'i 1927'de yeniden yayımlamaya başladı. Vergileri eleştiren bir karikatürü nedeniyle yargılandı. Recep Peker'i konu alan bir karikatürü nedeniyle de dergisi 1928' de kapatıldı ve karikatür yayımlaması yasaklandı. Bir süre İstanbul Belediye Şehir Meclisi üyeliği yaptıktan sonra evine çekilen Cem zamanını resim yaparak geçirdi.Cemil Cem 9 Nisan 1950'de İstanbul'da öldü. Cem karikatürlerini mizahı yazıyla ileten bir anlayışla çizdi. Devlet adamlarını ve yönetimi hiç sakınmadan eleştirdi. Çizgilerindeki gerçekçilik ve ince mizah anlayışıyla daha sonra birçok karikatürcüyü etkiledi. Cem'in 1909' da yayımladığı adsız bir karikatür albümü vardır. Kadıköy Moda'da yaşadığı sokak günümüzde "Cem Sokağı" adını taşıyor. Bu sokakla ilgili girişimleri size yukarda aktarmıştık. Umarız bu girişim gerçekleşir...